Khám Phá Khoa Thi Hương 1897: Bức Tranh Lịch Sử Qua Ống Kính

Khoa Thi Hương Cuối Thế Kỷ 19: Tái Hiện Bức Tranh Lịch Sử Quyền Quý

Lịch sử khoa cử Việt Nam, một phần quan trọng trong bức tranh văn hóa và xã hội, được tái hiện sống động qua những bức ảnh hiếm hoi về kỳ thi Hương năm Đinh Dậu 1897 tại Nam Định. Triển lãm "Khoa thi Hương cuối thế kỷ 19" hiện đang diễn ra, trưng bày những tư liệu quý giá do Thư viện quốc gia Pháp và Hội Địa lý quốc gia Pháp lưu giữ, mở ra một cánh cửa để khám phá về một giai đoạn lịch sử đầy biến động. Triển lãm không chỉ đơn thuần là một cuộc trưng bày, mà còn là hành trình tìm về cội nguồn, giúp chúng ta hiểu rõ hơn về giá trị của tri thức và tinh thần hiếu học của người Việt.

Bức Tranh Sinh Động Về Một Giai Đoạn Lịch Sử

Firmin-André Salles (1860-1929), một nhà thám hiểm và nhiếp ảnh gia người Pháp, đã ghi lại những khoảnh khắc quan trọng của kỳ thi Hương năm 1897. Ông đã chứng kiến sự hiện diện của Toàn quyền Đông Dương Paul Doumer (1857-1932) tại lễ khai mạc, một sự kiện hiếm có, mở ra cơ hội tiếp cận và ghi lại những hình ảnh có giá trị lịch sử. Những tác phẩm này không chỉ là những bức ảnh, mà còn là những thước phim tài liệu quý giá, tái hiện lại không khí trang nghiêm và tinh thần học tập của các sĩ tử thời bấy giờ.

Sự Quan Trọng của Khoa Cử trong Xã Hội Phong Kiến

Trong xã hội Việt Nam thời kỳ phong kiến, khoa cử không chỉ là một kỳ thi đơn thuần, mà còn là con đường duy nhất để tiến thân và khẳng định vị thế trong xã hội. Học giả Trần Văn Giáp (1898-1973) trong cuốn sách Lược khảo về khoa cử Việt Nam: Từ khởi thủy đến khoa Mậu Ngọ 1918, đã nhấn mạnh vai trò quan trọng của khoa cử trong việc lựa chọn nhân tài cho đất nước. Ông viết: "Vào đời xưa, những người muốn tiến thân đều phải nỗ lực học hành để bước vào đường khoa cử, tiến tới ngưỡng cửa quan quyền."

Xem thêm: David Pearce Lãnh Án 146 Năm: Công Lý Cho Cái Chết Của Người Mẫu

Quy Trình và Nội Dung Thi Cử

Thi Hương, một trong những vòng thi quan trọng nhất của hệ thống khoa cử, được tổ chức ba năm một lần tại các trường thi địa phương. Nội dung thi trải dài từ kinh nghĩa, chiếu - chế - biểu đến thơ phú và văn sách. Số lượng thí sinh tham gia thường rất đông, nhưng chỉ một số ít vượt qua được các vòng thi và được xướng danh cử nhân. Theo ghi chép, năm 1897, có hơn 10.000 thí sinh dự thi, nhưng chỉ có 80 người đỗ, thể hiện sự cạnh tranh khốc liệt và tiêu chuẩn khắt khe của kỳ thi.

Bối Cảnh và Tác Động của Sự Kiện

Kỳ thi Hương 1897 diễn ra trong bối cảnh lịch sử đầy biến động, khi thực dân Pháp đang dần thiết lập quyền lực tại Việt Nam. Sự hiện diện của Toàn quyền Đông Dương Paul Doumer cho thấy sự quan tâm của chính quyền thực dân đối với hệ thống giáo dục và khoa cử bản địa.

Sự Thay Đổi trong Hệ Thống Giáo Dục

Xem thêm: Viann (10 tuổi): Cô Con Gái Tài Năng Của Hoa Hậu Hà Kiều Anh

Từ năm 1898, Toàn quyền Paul Doumer đã ban hành quyết định thành lập các bài kiểm tra bổ sung bằng chữ Quốc ngữ và tiếng Pháp, đánh dấu bước chuyển mình quan trọng trong hệ thống giáo dục. Kỳ thi Hương cuối cùng ở miền Bắc diễn ra vào năm 1915 tại Nam Định. Sau đó, người Pháp từng bước áp dụng hệ thống giáo dục mới, bao gồm tiểu học, trung học và đại học.

Tái Hiện Không Gian Lịch Sử

Triển lãm "Khoa thi Hương cuối thế kỷ 19" không chỉ giới thiệu những bức ảnh quý giá, mà còn tái hiện không gian trường thi cổ kính, với hàng rào tre và lối đi nhỏ. Điều này giúp người xem cảm nhận được không khí chân thực của một kỳ thi Hương.

Ý Nghĩa và Giá Trị của Triển Lãm

Triển lãm không chỉ là một sự kiện văn hóa, mà còn là một cơ hội để thế hệ sau hiểu rõ hơn về lịch sử và văn hóa Việt Nam. Những bức ảnh được trưng bày là minh chứng cho sự kiên trì học tập, tinh thần hiếu học và khát vọng vươn lên của người Việt.

Triển lãm hiện đang diễn ra trong khuôn khổ sự kiện Photo Hanoi'25, một liên hoan nhiếp ảnh quốc tế. Sự kiện này có sự tham gia của nhiều nhiếp ảnh gia trong và ngoài nước, với nhiều hoạt động bên lề phong phú.

Kết Luận

Triển lãm về khoa thi Hương cuối thế kỷ 19 là một dịp hiếm có để chúng ta trở về quá khứ, chiêm ngưỡng những giá trị văn hóa và lịch sử. Bằng việc khám phá những bức ảnh, chúng ta không chỉ hiểu rõ hơn về một giai đoạn lịch sử, mà còn trân trọng hơn những giá trị của tri thức, sự nỗ lực và tinh thần hiếu học. Hãy đến và trải nghiệm không gian văn hóa độc đáo này, để hiểu rõ hơn về cội nguồn và những giá trị đã làm nên bản sắc Việt Nam.